Groene weetjes
Hoe helpt u vogels, egels en insecten? Hoe gaat u om met de overlast van meeuwen? Welke berenklauw is giftig? En wat verstaan we onder biodiversiteit? U leest het op deze pagina.
Het gaat niet goed met de wilde eend. Zoals onze eenden officieel heten. Afgelopen jaren nam het aantal wilde eenden in Nederland met 30% af. Dat komt bijvoorbeeld door verlies van leefgebied en plezierjacht.
Maar watervogelexperts denken dat het ook komt doordat we eenden voeren met brood. Eenden kunnen daar namelijk slecht tegen. Brood bevat erg veel zout. Daar kunnen ze ziek van worden.
Daarnaast is oud brood met een beetje schimmel zelfs giftig voor eenden. Hierdoor kunnen ze overlijden. Het natuurlijke dieet van eenden bestaat vooral uit:
- Gras.
- Waterplantjes.
- Kleine waterdiertjes.
Eten ze alleen maar brood? Dan missen ze deze belangrijke voedingsstoffen.
Overlast en ziekten
Er zijn meer redenen om te stoppen met het voeren van brood. Brood verteert namelijk langzaam in de natuur. Daardoor blijft het lang liggen en komen er allerlei andere dieren op af. Zoals:
- Muizen.
- Ratten.
- Meeuwen.
Deze dieren zorgen weer voor overlast. Ook is brood voor hen niet gezond. Blijft brood lang in het water drijven? Dan is het een broeinest voor algen en ziekteverwekkers. De waterkwaliteit gaat daardoor achteruit. Dit heeft ook weer invloed op onze gezondheid.
Toch graag eenden voeren?
- Geef ze tuinvogelvoer. Zaadjes, pitjes en nootjes vinden ze heerlijk. En bevatten gezonde voedingsstoffen.
- Voer speciaal eendenvoer. Dit koopt u bij verschillende tuincentra en dierenwinkels. Dit voer blijft drijven.
- Geef ze ongezouten doperwten, mais of graan. Zoals kippenvoer.
- Zorg dat u niet te veel voert. En dat er geen restjes met eten overblijven.
De gemeente ontvangt regelmatig meldingen van overlast van meeuwen. Hoe zorgen we ervoor dat we minder last ervaren?
Ik heb last van het gekrijs van meeuwen
Meeuwen leven en broeden al duizenden jaren in het duingebied. Door de komst van de mens veranderde het kustgebied flink. Er is geen plek meer waar meeuwen rustig en veilig een nest kunnen bouwen.
Daarom kiezen meeuwen vaak voor daken van huizen en gebouwen. Tijdens het broedseizoen bekvechten ze om nestplekken. Dit leidt tot hard gekrijs. Mensen proberen meeuwennesten te voorkomen door het ophangen van:
- Kabels.
- Netten.
- Nep-roofvogels.
- Vlaggetjes.
In de praktijk heeft dat weinig nut. Meeuwen zijn slimme vogels. Ze leren snel dat deze maatregelen nep zijn. Meuwenoverlast voorkomt u moeilijk. Zodra alle meeuwen een nestplek hebben, dan houdt het gekrijs binnen een paar weken op.
Meeuwen maken rotzooi
Meeuwen zijn grote opruimers en eten van alles. Zoals afval. Hiermee voorkomen ze het verspreiden van nare ziektes en bacteriën. De snavel van de meeuw is erg sterk. Deze verscheurt makkelijk vuilniszakken. Wat te doen?
- Gooi daarom nooit afval op straat.
- Zet geen afvalzakken naast een container.
- Is de container vol? Maak dan een melding bij HVC.
Ik heb last van meeuwenpoep rondom mijn huis
Meeuwen onthouden goed waar ze eten krijgen. En komen dan vaak terug naar die plek. Ziet u iemand meeuwen voeren? Vraag hem of haar dit niet te doen. Anders blijven ze terugkomen.
En: waar meeuwen zijn: is meeuwenpoep. Als gemeente kunnen we er alleen op letten dat bij parkeerplaatsen weinig lantaarnpalen staan. In het kort: we veroorzaken voor een groot deel zelf de overlast. Dus zie ze als buurtgenoten.
Gaat u deze winter aan de slag met bollen in uw tuin? Koop dan biologische bollen. Erg belangrijk voor het vergroten van de biodiversiteit. Dat doen wij ook.
4 Redenen om over te stappen op biobollen:
1. U wilt geen insecten doden met uw aankoop
Een van de grootste oorzaken van de achteruitgang van het aantal verschillende dieren en planten is het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. De bollenteelt gebruikt de meeste verschillende soorten en hoeveelheid aan deze giftige middelen.
Resten van de bestrijdingsmiddelen op de bloembol blijft zeker 1 jaar in uw tuin zitten.En waarschijnlijk zelfs langer.
2. Om het bodemleven in leven te houden
Resten van gifstoffen in gangbare bollen hebben ook invloed op het leven onder de grond. Ook wel: gifbollen. Plant uw bollen met kunstmest en bestrijdingsmiddelen.
Dan kan het bodemleven in uw tuin hierdoor voor een deel sterven. Ook de planten in uw tuin groeien hierdoor ook minder goed. Al het leven in de tuin is namelijk met elkaar verbonden.
3. Biobollen groeien beter
Traditionele bollen zien er misschien wel perfect uit op moment van verkoop. Maar de waarheid is: ze zijn een beetje lui. Na de verkoop stopt de toevoer van bestrijdingsmiddelen en kunstmest. En hebben de bollen ineens te maken met de echte wereld.
Dat is intens voor ze. Veel bollen sterven daardoor al af na 1 of enkele jaren in uw tuin. Koop uw biologisch gekweekte bollen? Dan heeft u echt sterke bollen in uw tuin. Die zijn gewend aan beestjes en schimmels. En ze zijn sterker.
4. Omdat u wilt bijdragen aan een kleurrijke toekomst voor iedereen
Door het kopen van biologisch bollen draagt u direct bij aan een betere wereld. Let daarbij op het SKAL-keurmerk voor biologische producten. Of vraag ernaar bij het tuincentrum.
Staat er niks op de verpakking? Ga er vanuit dat het traditionele bollen zijn.

Wist u dat u dieren helpt door uw tuin minder fanatiek op te ruimen? Dan kunnen dieren:
- Makkelijker nestelen.
- Schuilen.
- Of de winter doorkomen.
Maak uw tuin winterklaar met deze 5 tips:
1. Laat uitgebloeide bloemen en stengels staan
Uitgebloeide bloemen en stengels van afgestorven planten zijn dan wel dood. Maar er zitten vaak veel eitjes en cocons van nuttige insecten in! Ze hebben de stengels nodig om de winter veilig door te komen. Knip de stengels en bloemen gerust weg rond eind maart of begin april. Dan zijn de insecten wakker en uitgevlogen.
Ook vogels hebben hier wat aan. In uitgebloeide bloemen zitten vaak zaadjes die vogels gebruiken om aan te sterken voor een koude winter. Laat zaadjes en vruchten vooral liggen in uw tuin. Liggen ze op uw pad? Hark ze dan tussen de planten.
2. Hergebruik dode bladeren in uw tuin
Dode bladeren zitten vol voedingsstoffen. Gooi ze dus niet weg. Leg ze in een hoekje in de tuin en laat ze in de winter liggen. Dit geeft insecten en egels een plek om hun winterslaap te doen.
Heeft u een grasveld? Maai de bladeren dan mee. En hark de snippers tussen de planten. Schimmels, wormen en andere kleine diertjes verwerken de versnipperde bladeren snel tot compost. Een superfood voor uw tuinplanten. En gratis.
3. Maak vogelhuisjes schoon
Heeft u een vogelhuisje in de tuin hangen? Maak na het broedseizoen het vogelhuisje schoon. Verwijder oud nestmateriaal en borstel het schoon met koud water.
In de winter gebruiken vogels deze nestkastjes als slaapplek. En vogels houden van een schoon huisje. Raken ze in de winter gewend aan hun plekje? Dan is de kans groot dat u ze terugziet in de zomer.
4. Maak uw tuin groener
Een groenere tuin geeft dieren meer ruimte om te leven. Plant hogere struiken waar vogels in kunnen schuilen. Lage dichte struiken vinden egels fijn.
Let er bij de keuze van plantensoorten op dat ze op verschillende momenten bloeien. Dan hebben insecten het hele jaar door voedsel. Welke struiken zijn goed voor de dieren?
- Struikklimop of Hedera helix Arborescens.
- Vuilboom of Frangula alnus.
- Meidoorn of Crataegus monogyna.
- Krentenboompje of Amelanchier lamarckii.
- Vuurdoorn of Pyracantha coccinea.
5. Help egels de winter door met een egelhuis
Egels hebben steeds minder ruimte om te leven. Per jaar komen 135.000 egels om door aanrijdingen. Help de egels door uw tuin weer geschikt te maken!
Zorg voor een opening in de schutting waardoor ze uw tuin in kunnen. Door een hoekje of een egelpoortje. Zo kunnen ze beschutting zoeken.
Wilt u de egels echt een plezier doen?
- Plaats een egelhuis op een beschutte plek.
- U voert de egels in de winter met egelvoer.
- Zet daarbij een schaaltje water.
Wist u dat de egel dol is op slakken? Met een egel heeft u meteen een natuurlijke plantbeschermer.
Het woord biodiversiteit komt steeds vaker voor. Maar wat is het eigenlijk? En waarom is het zo belangrijk? Biodiversiteit is de verzameling van alle levende organismen in een bepaald ecosysteem.
Het zijn planten, dieren en micro-organismen die met elkaar samenwerken. Een grote biodiversiteit is erg belangrijk. Onder andere voor:
- Bestuiving van ons voedsel.
- Schoon water.
- Gezonde lucht.
- Zelfs onze mentale gezondheid.
Nederland op nummer 1 biodiversiteitsverlies van Europa
Helaas gaat het erg slecht met de biodiversiteit. In de hele wereld. Ook in Nederland. Bij ons verdwenen sinds 1900 85% van alle planten- en diersoorten van ons eigen land. Nederland staat op nummer 1 biodiversiteitsverlies van Europa.
Er zijn verschillende redenen voor de sterke afname. Met name door:
- Grootschalige landbouw.
- Pesticiden gebruik.
- Stifstofuitstoot.
- Door afname van leefgebieden door verstedelijking.
Wat wij doen als gemeente
Vanuit de gemeente zijn we druk bezig om biodiversiteit te vergroten. Waar gras eerder kort werd gemaaid, zijn nu vaker bloeiende bermen en velden te zien. Hier groeien meer soorten planten dan voorheen. Hier komen meer dieren en insecten op af. Maar we doen nog meer.
We richten buurten en wijken in met meer groen dan vroeger. Tijdens het bouwen zetten we in op natuur. Zoals groene daken en nestkasten in gevels. Ook maken we natuurvriendelijke oevers. Lees wat u zelf kunt doen om duurzamer te leven.
In Heemskerk groeien 2 soorten berenklauw:
- Gewone berenklauw.
- Reuzenberenklauw.
Gewone Berenklauw
Deze planten groeien vooral in ruige beplantingen of bermen. De gewone berenklauw groeit hier al jaren. Hij wordt meestal niet groter dan 1,5 meter. Deze plant is ongevaarlijk voor mens en dier.
Reuzenberenklauw
De reuzenberenklauw komt hier niet vandaan. De plant kan 4 meter hoog worden en is wel gevaarlijk. Vooral voor kinderen. Raak de plant dus ook niet aan. In combinatie met zonlicht kunnen blaren op de huid ontstaan.
Hoe houdt u de 2 uit elkaar?
Naast verschil in lengte houdt u ze op nog een paar punten uit elkaar. De stengel van de reuzenberenklauw kan wel 10 cm dik zijn en heeft rode vlekken.
De gewone berenklauw heeft geen vlekken en een dunnere stengel. Ook zijn de bladeren van de reuzenberenklauw groot. Ruim 1 meter lang. In juli herkent u de reuzenberenklauw aan de grote witte bloemen in de vorm van een paraplu.
Ik heb reuzenberenklauw in de tuin. Wat nu?
- Verwijder de berenklauw voor de bloei en voer af in de groene afvalbak. Draag hierbij beschermende kleding en stevige handschoenen.
- Verwijder zoveel mogelijk van de wortels door met een spade/schep schuin in de grond te steken.
- Heeft u bloemen van de reuzenberenklauw in uw tuin? Voer deze af in de grijze afvalbak.
- Wilt u reuzenberenklauw liever niet zelf verwijderen? Schakel dan een professional in.
Wat te doen als u reuzenberenklauw in de openbare ruimte ziet
De gemeente heeft goed in beeld waar reuzenberenklauw groeit. Op deze plekken bestrijden we dan ook actief door verwijdering en begrazing. Schapen zijn er dol op en bovendien immuun voor de gevaren.
Het kan zijn dat er op nieuwe plekken reuzenberenklauw ontstaat. Dit houden we dan ook goed in gaten. Maar ook uw hulp is natuurlijk welkom.
Denkt u een reuzenberenklauw in de openbare ruimte te zien?
- Meld het via Fixi.
- Of download de Fixi app. Ga naar uw App Store of Apple Play op uw telefoon.
Berenklauw aangeraakt? Kijk op de website van het Rode Kruis voor tips.
Is het u opgevallen? In Heemskerk maaien we op een aantal plekken minder dan vroeger. Waar eerder kort gemaaid gras groeide. Zien we nu bloeiende bermen of velden.
We kiezen expres voor deze ontwikkeling. En dat heeft alles te maken met biodiversiteit.
Biodiversiteit in cijfers
De aantallen en diversiteit aan flora en fauna namen sterk af. Sinds 1900 is 85% van alle planten- en diersoorten in Nederland verdwenen. Nederland staat daarmee op nummer 1 biodiversiteitsverlies in Europa.
Waarom neemt biodiversiteit af?
Er zijn verschillende redenen voor de sterke afname. Bijvoorbeeld door veel landbouw en pesticiden, stikstofuitstoot en de afname van leefgebieden voor plant- en diersoorten.
Is een soort verdwenen? Dan is het bijna onmogelijk om deze terug te krijgen. Wat we op z’n minst kunnen doen? De overgebleven biodiversiteit behoeden van verdere achteruitgang.
Een bloeiende berm kan een verschil maken
Een van die kansen ligt bij de velden en bermen in de openbare ruimte. We beheren niet langer door te kijken naar een schoonheidsideaal. Maar door te kijken naar de functie van een plek. Waar wordt gesport, gespeeld, gerecreëerd en op plekken die staan aangemerkt als hondenlosloopgebied, blijft het gras kort gemaaid.
Heeft u een hond? Uw hond mag op hondenlosloopplekken ook in de bloeiende berm spelen. Vindt u dit niet prettig? Dan bent u zelf verantwoordelijk om uw hond op het korte gazon te houden.
Waar we niet recreëren, kiezen we voor bloeiende bermen en velden. Als ergens meer soorten planten groeien, komen daar ook meer soorten dieren en insecten voor. Waar het kan toveren we in de toekomst nog meer plekken om tot bloeiende bermen en velden.
Uw hulp is welkom
Weet u een plek waar kort gemaaid gras ligt. Maar waar niet wordt gerecreëerd? Laat het ons weten via een buurtmelding.
We beoordelen graag of we het hier ook biodiverser kunnen maken. Wilt u in uw tuin iets doen voor biodiversiteit? Kijk dan eens bij de tuintips op de website van stichting Steenbreek.

Is het volgende u in Heemskerk opgevallen?
- Vogelhuizen op metalen paaltjes.
- Vleermuiskasten op verschillende plekken in het dorp.
Het zijn tijdelijke nestkasten voor vogels en vleermuizen.
Woningen herbouwen en vernieuwen
Woonopmaat herbouwt en vernieuwt een aantal woningen en appartementen. Ze maken het bijvoorbeeld gasvrij. In de daken en gevels van de gebouwen vonden we verblijfs- en broedplaatsen van de gierzwaluw, huismus en de vleermuis.
Volgens de wet moeten we een alternatieve nest- en broedplaats bieden bij het verbouwen. Dit geldt niet voor particulieren. De kastjes zetten we dus tijdelijk neer. Zolang de nieuwbouw/verbouwing plaatsvindt en een tijdje daarna. De vogels en vleermuizen hebben dan rustig de tijd om weer in de nieuwe gebouwen te kruipen.
In de nieuwe gebouwen maken we ook nieuwe mogelijkheden voor de vogels en vleermuizen. Dit heet natuur inclusief bouwen. Een deel van de nestkasten hangt aan bestaande woningen.
Een gedeelte zetten we als losse toren. Omdat soorten als huismussen, spreeuwen, gierzwaluwen en vleermuizen koloniebroeders zijn. Oftewel ze nestelen graag met een hele zwerm dicht bij elkaar.
Locaties van tijdelijke nestjes met zorg uitgekozen
De locaties van de tijdelijke nestjes lijken misschien zomaar gekozen. Maar zijn dat zeker niet. Een ecoloog kiest de plekken met veel aandacht uit.
Die kijkt naar alles wat een nestelende/broedende vogel of vleermuis nodig heeft en waar de oorspronkelijke nesten zaten. Bij plaatsing van nestkasten is de vuistregel de 5 V’s:
- Verblijfs- en voorplantingsplaats. In dit geval de nestkasten op palen.
- Voedsel. Bloeiende beplanting én opeen gebied met kruidenrijk gras.
- Variatie. Een gebied met dichte beplanting, open grasland en water. Om te drinken en insecten te vangen.
- Veiligheid. Denk aan dichte beplanting. Maar ook een vrije aanvliegroute.
- Verbinding. Met leefgebieden in omliggend landschap.
Tips? Mail ons!